Hans van Wingerden
Blog 18 (01-07-2021)
Strijd
Opmerkelijk is dat wat er in de politiek gebeurt een helder beeld geeft wat er allemaal in ons menselijk brein afspeelt. Natuurlijk, omdat politiek in de eerste plaats mensenwerk is en omdat het onder een vergrootglas ligt, maar ook, en misschien wel vooral, omdat wij in onze veroverde posities niets gelegen laten liggen om ons gelijk te halen. Er wordt beschuldigd, veroordeeld en beschimpt en daarbij wordt het nodige ellebogenwerk niet geschuwd. Zo zien we als bevolking toe hoe de kleinheid van de mens ook regelmatig in de politiek breed uitgemeten wordt. Soms is dat nodig, om daarna weer constructief aan het werk te kunnen, maar het kan ook zijn neerslag hebben op de werkbaarheid en uiteindelijke resultaten. Een voorbeeld van jewelste was natuurlijk toen Pieter Omtzigt een document naar buiten bracht over de samenwerking binnen zijn partij. Een document dat behalve zijn eigen kleinheid ook laat zien dat in de politiek de optelsom van meningen van individuen, een hakblok kunnen worden. De hakken in het zand, kritiek gesmoord en personen buitengesloten. Een top van een partij laat zich immers niet ringeloren door een enkel lid, weliswaar gekozen maar niemand is groter dan de partij, zo was de opvatting. Het siert Omtzigt dat hij ten strijde trekt, maar of dat zijn persoonlijk belang dient valt te betwijfelen. De strijd gaat door, er komt een rapport en een bijeenkomst die het gebeurde gaat beoordelen. Het zal geen wezenlijke veranderingen bewerkstelligen in de opvattingen van bestuurders die al sinds jaar en dag aan het pluche gekleefd zitten en zich veilig wanen. De top van een partij laat zich niet verketteren en op al te reflecterend gedrag zijn ze, in hun welopgevoede systemen, niet te betrappen. Een eenling, hoe waardevol ook, zal het niet redden tegen datgene wat als een bolwerk opereert. In Omtzigt herken je de held die zijn gedrevenheid haalt uit het bestrijden van onrecht. Daarmee heeft hij een druk bestaan, want er valt veel te bestrijden in een wereld die er niet rechtvaardiger op wordt. De agenda van de partijtop is uiteraard een heel andere. Dat is het behouden van veroverde posities, het elkaar bevestigen van meningen en de invloed te gebruiken om de rijen gesloten te houden. Dat deze bloedeloze weg niet leidt tot inspiratie en vernieuwingsdrang laat zich raden. Verandering is welkom zou je denken na een halve eeuw van corrumperende macht die zo gelieerd is aan invloed en status waardoor op allerlei plekken in de samenleving stagnaties ontstaan. Een niet op zichzelf staande problematiek, vroeger niet en nu al helemaal niet! Heel veel acties van instanties die een positieve bijdrage willen leveren zie je hun bedoelingen verzanden in onmacht en gemakzucht. Een voorbeeld in dit verband wil ik noemen hoe een poging om op een duurzame manier palmolie te winnen ontspoort, omdat de controle ontoereikend is met landroof, uitbuiting en overproductie tot gevolg.
In het bovenstaande zijn allerlei opvattingen zichtbaar, maar zijn ondanks al onze goede bedoelingen, tevens ook een aanwijzing die de door onszelf ingeprente overtuigingen innemen. We creëren ze al vroeg in ons leven en hebben niet in de gaten hoe belangrijk ze voor ons zijn. Als je b.v. denkt dat de zwarte medemens tuig is, dat moslims ons bestaan ondermijnen of dat we slachtoffer zijn van een complot, dan heb je een aantal ervaringen tot een conclusie gereduceerd. Die conclusie zou juist of onjuist kunnen zijn, dat is nu even niet belangrijk. We dragen deze overtuigingen in ons mee, als een database, dat alles bevat wat we geloven. Zo’n wereldvisie is dan bepalend hoe we naar het leven kijken en wat we voor waar aannemen. Er is helaas niet veel stimulans om van het eenmaal gecreëerde model af te stappen en nieuwe ideeën te ontwikkelen. Ieder mens heeft zo zijn eigen wereldbeeld gecreëerd in zijn bestaan en geeft er een eigen interpretatie aan. Het zorgt voor vaste gedragspatronen die zelfs gevaarlijk kunnen zijn. Bepaalde opvattingen die leiden tot racisme, patriotisme of zelfs extremisme worden zo tot automatische reflexen ontwikkeld. Ze zijn een manier waarop we ervaring betekenis geven, in het verleden en heden. En als de overtuigingen keer op keer worden herhaald, verspreidt het zich en kan het zelfs de status krijgen van een wetenschappelijk feit. Zo zijn misvattingen ontstaan of zelfs hele geloofssystemen. De enige manier om onze overtuigingen te beïnvloeden is ons van deze werkzame indrukken en gewaarwordingen bewust te worden. Overtuigingen die aan ons kleven lijken een eenheid met onze identiteit te vormen zodat we het als het “Ik’ kunnen herkennen. Veranderingen van deze mechanismen zijn alleen door een bewuste staat van ons innerlijke zelf te bewerkstelligen of zoals Krisnhamurti het uitdrukte: de hoogste vorm van menselijke intelligentie bestaat uit jezelf te observeren zonder oordeel. Dat wil zeggen dat je afstand kunt nemen van hoe je overtuigingen functioneren, hoe je de verschillende impulsen om elkaar de maat te nemen kunt reduceren en te realiseren hoe het “opgeslagen bewustzijn” van je geheugen de blik op je bestaan bepaald. Daarvoor moet je jezelf onthechten van de constante stroom van ideeën en impulsen uit je verleden. We kunnen dit bereiken door als het ware getuige te zijn van onszelf, zodat we gaan inzien dat ons bestaan gebaseerd is op een patroon van veroveren, winnen en verliezen.
Wat er in de politiek afspeelt is echt niet veel anders dan wat er dichter om ons heen of in onszelf afspeelt. Je zou dat de menselijke maat der dingen kunnen noemen. We zijn veelal niet in staat ons op te heffen naar een groter doel, een streven om ruimer zicht te creëren op wat er speelt in ons hoofd en hart en daar krachten voor te ontwikkelen. We blijven in ons menszijn meestal steken in onze overtuigingen, wereldse behoeften en verlangens, wat uiteindelijk slechts leidt tot verwarring, wanhoop en vertwijfeling. Doordat we al deze zaken niet onder ogen wensen te komen verliezen we het vermogen tot objectiviteit en worden we begrensd door een gebrek aan liefde en begrip voor elkaar. Objectiviteit is niet een kil gebrek aan belangstelling of het ontbreken van gevoelens. Het is een vrij besef van het zelf, niet gehinderd door enige begrenzing. Dan komt openheid voorop te staan, hulp en ondersteuning voor onze naaste met begrip en samenwerking als leidende factoren.
Blog 17 (21-05-2021)
Meer of minder dualisme
De afgelopen tijd dook in de politiek een begrip op dat voor een betere werking van de scheiding der machten moet zorgen. Voor de informateur leek het een uitgemaakte zaak dat er meer dualisme moet komen, nodig om meer ruimte te maken om de twee uitersten, macht en tegenmacht, uit elkaar te houden. Die leken soms een beetje verstrengelt (coalitieafspraken), zodat de controlerende taak in het gedrang kwam en de wetgevende macht, lees kabinet, het een en ander kon verdoezelen. Het gaat dan om een bepaalde rol die voor de ene groep meer mogelijk moet maken om de ander te controleren, kennelijk een broodnodige taak in ons democratisch bestel. Nu heb ik altijd gedacht dat dualisme twee uitersten aangeeft, zoals licht en donker, zwart en wit, dag en nacht enz., zaken die zich op aarde al dan niet afspelen door de ritmes en bepaaldheden van natuurkrachten. En eveneens een tweedeling die te maken heeft met tegenstellingen zoals wij die waarnemen, zoals goed en kwaad, man en vrouw, vreugde en verdriet.
Je kunt je er wel tientallen van opnoemen, maar wat nu mij opviel was dat een dergelijke roep om meer dualisme eigenlijk een roep is om een grotere kloof tussen twee uitersten of een onafwendbare tegenstrijdigheid te bewerkstelligen. Ik kan me niet voorstellen dat de Tweede Kamer dit wenst en ik mag hopen dat ze er eigenlijk mee bedoelen dat er goed doorwrochte afspraken moeten komen om de controlerende macht van echte invloed te voorzien, zeker ook om van vastgelegde afspraken, die de oppositie met een kluitje het riet in sturen, af te komen. Meer dualisme moet dus in dit verband zijn minder dualisme. Meer samenwerking om tot een betere landspolitiek te komen. Ik begreep na onderzoek dat er in het algemeen een onderscheid wordt gemaakt tussen dualisme en dualiteit. Het ene (dualisme) toont de polariteiten aan, de verschillen dus en de ander (dualiteit) eenheid in verscheidenheid. Zou de informateur en Tweede Kamer dat misschien bedoelen?
Op aarde is veel, zoals al opgemerkt, opgedeeld in polariteiten, tegenstellingen dus. Veel tegenstellingen zijn ook nodig om aan te geven wat we ervaren. Hoe zouden we donker kunnen ervaren als er alleen licht was. In dualiteit zijn niet alle tegenstellingen elkaars tegenovergestelde. Tegenstellingen kunnen ook in hun tegenstelling complementair zijn en elkaar aanvullen. Een bekend beeld dat dat op taoïstische wijze aangeeft is het Yin en Yangteken. Twee ronde vormen, die hoewel zwart en wit, perfect in elkaar vallen. Dualiteit is dus een vorm van twee opgedeelde facetten die bij elkaar passen om een eenheid te creëren. Maar dualiteit is ook een vorm van hoe onze wereld, ons aards bestaan kan werken. Het blijkt echter dat we meer met dualisme van doen hebben dan van dualiteit. De tweeledigheid als tegenstelling is vaak een vorm waarin een dwang wordt uitgeoefend, vooral zodra ons ego ermee te maken heeft! Veel emoties en gedachten zijn dualistisch, zoals liefde en haat, voor en tegen, sympathie en antipathie, ze staan recht tegenover elkaar. Ons denken stuurt deze gevoelens, deze dualistische wijze van interpreteren, aan. Wij denken in tweeledigheid en ervaren het ook zo, zoals de rivaliteit tussen mensen, bevolkingsgroepen, blank en zwart, allochtoon en autochtoon, arm en rijk. Wij volgen het door ons gevormde ego met allerlei waardeoordelen doorspekt met het dualistisch patroon, aangereikt door onze manier van denken.
Voor ons gevoel heeft alles wat een tegen is, ook een voor! Goed en slecht zijn op aarde een van de sterkst gevoelde tegengestelde, zoals de slingerwerking van een klok, die vaak gebruikt wordt om dit te verduidelijken, een beweging maakt van het ene naar het andere (uiterste). Echter alles is op deze wijze aanvechtbaar, maar ook verdedigbaar. Wat de een als slecht ervaart hoeft voor de ander niet zo te zijn. Het heeft daarom weinig zin om een strijd aan te gaan omdat je tegenkrachten ontwikkeld. Wij verwachten van de slingerwerking van de klok het tegenovergestelde tegemoet te zien, dat is onvermijdelijk en is in ons een bijna vaststaand gegeven. We hebben de eenheid van ons bestaan, d.w.z. als de slinger in rust is, losgelaten, omdat we beter dachten te weten hoe het zat. Dat heeft ons een ego opgeleverd en daarmee de dualiteit van leven. Heel duidelijk is in dit verband het verhaal van Adam en Eva, waarin dat duidelijk wordt gesymboliseerd. We bezaten de kennis van eenheid, maar verkozen het dualisme, de kennis van goed en kwaad. In de loop van de tijd zijn we steeds verder afgedwaald, zodat we zelfs het Goddelijke in onszelf als een afscheiding gingen ervaren. Het verlies van de verbondenheid van het leven hebben we in alle facetten opgegeven. Wat ons rest is een ego die ons beide kanten optrekt. Hoewel we vrijwel onbewust van deze afscheiding zijn, werkt het wel in ons door. Let maar eens op hoe angst reageert. We trachten te die te overschreeuwen of als dat niet lukt houdt het ons in een wurggreep, met alle varianten die ons kunnen aandoen. We dwingen door middel van het ego een manipulatieve houding af om ons gevoel van verlatenheid het hoofd te kunnen bieden. Het meestal onbewust omgaan met onze dualistische staat levert wisselende omstandigheden op, tendensen van verwarring negerend, compenserend met een verlangen om het juist ten goede te keren. Dat noemen we dan het streven naar geluk. Maar we kunnen onze dualiteit niet gebruiken om de slinger stil te zetten. Actie en reactie is zo met het leven verweven dat als we niet bewust worden hoe het ons in de greep houdt, we alleen maar verder afdwalen. Immers bestrijding van het kwaad levert alleen maar reactie op. We zullen dus de slingerwerking in onszelf moet kennen en snappen dat als we niet bereid zijn om de slinger stil te zetten, te erkennen dat eenheid alleen kan bestaan als de wisselwerking niet meer bestaat. Een bewuste staat, waar verbondenheid, eenheid in liefde en verantwoordelijkheid voor alles wat leeft de uitkomst is. Dan is er geen “meer dualisme” meer nodig, want onze kennis is er een van harmonie en het besef van de goddelijke eenheid in onszelf.
Mooi praatje, hoor ik u denken, maar helaas moet ik u dan voorhouden dat door de ontkenning van de werking van ons ego, de slinger van het dualisme niet wordt stilgezet. Dan blijft de dreiging, strijd en wedijver bestaan. Een opgejaagd leven in angst in het teken van onze dwangmatigheid van handelen.
Blog 16 (16-04-2021)
De leugen regeert
Wat opmerkelijk aan de voorbijgegane regeringsperikelen was niet zozeer een minister-president die zijn bronnen geheimhoudt voor de parlementaire democratie, zijn uitspraken ontkent en alle omtrekkende bewegingen als geheugenverlies uit de kast haalt om het gekonkel te bedekken, nee het is eigenlijk de angst om uit te laten komen wie hij eigenlijk is, hoe hij denkt en hoe hij is afgedwaald in zijn functie. Gezichtsverlies voor het oog van de natie is natuurlijk een pijnlijke ervaring, ook al heb je het zelf op de hals gehaald. Al jaren blijkt dat je als je zolang in het centrum van de macht zit, je onaantastbaar waant en de publieke opinie zo makkelijk kunt manipuleren en dan nog steeds als betrouwbaar leider overkomt er ook iets mis is dat je het maatschappelijk functioneren van de politiek zou kunnen noemen. Zo komen na jaren genomen beslissingen aan het licht die blijken in de waan van de dag te zijn genomen. Dan stellen we vast dat de menselijke maat is verdwenen om daarmee toe te geven dat het inlevingsvermogen als eigenschap uit de steeds verdere technocratische samenleving is geschrapt. Machiavelli constateerde het in zijn tijd al dat, om macht en invloed te handhaven, het doel de middelen heiligt. Macht is verslavend en het remt het gevoel om goed waar te nemen af. Als een regeringsleider in staat is om zijn handelen zoveel mogelijk onzichtbaar voor de controlerende organen te maken en met leugentjes de bedoelingen toe te dekken, dan is hij vooral daarmee bezig. Als je een machtsstructuur afdwingt, die zelfs jouw naam draagt, kon het wel eens gebeuren dat je zelf de bijl aan de wortels legt. Daar zijn voorbeelden in de geschiedenis te over.
We snappen natuurlijk wel dat alles wat we in ons leven meemaken een subjectief beleven is en ons aangenomen wereldbeeld bepalend is hoe we tegen dit soort verlakkerij aankijken. Daarvoor zijn onze conditioneringen in onze jeugd en later te bepalend van invloed, zeker als we dan nog andere belangen aan toevoegen. We maken in onze beperkte visies keuzen die niet in het algemeen breder perspectief staan, maar die het eigenbelang dienen, omdat we geloven dat het de waarheid is. Op de waarheid hebben we geen zicht, maar onze gedachtekronkels daarover kleurt onze opvattingen. Dat is niemand vreemd, wij allen doen daaraan mee. Dan heb ik het niet zozeer over het logisch vergoelijkende leugentje om bestwil, maar over hoe onze persoonlijkheidsstructuur een wissel trekt op onze zicht op de werkelijkheid. De leugen is dan meer dan een begrijpelijk toedekken wat we als mechanisme allang geaccepteerd hebben. Het zit zo ingebakken in onze natuur om een beeld van de werkelijkheid te schetsen die vervreemd is van onszelf. Omdat we alles in het werk stellen om ons idee van de werkelijkheid aan te passen aan onze observaties van het leven, ontstaat een patroon van niet meer helder kunnen waarnemen wat zich voordoet. Als we van dit proces niet bewust zijn en dit inzicht niet leidt tot bijstelling van ons wereldbeeld, blijven we hangen in onze kokervisie, een vicieuze cirkel van het verdedigen van eigen gelijk en dat ons denken een claim op de waarheid heeft.
Menselijke beperkingen zijn er, daar kunnen we niet omheen en ook de krampachtige pogingen om zaken die zijn misgegaan toe te dekken, maken we allemaal wel eens mee. Maar in een samenleving waar de aanjagende ego’s een steeds prominentere plaats innemen, bepalen die ook steeds meer een verdere ingroei van betekenissen en waardeoordelen. Het gevolg is een afdwaling van ons bewustzijn over wie wij werkelijk zijn en inzicht in ons aardse bestaan. Daarmee staat een gebrek aan inschatting en beoordeling door onze regeringsleider niet op zichzelf. We zijn in onze waarheidsvinding al zover afgedwaald dat wat wij ons herinneren een volstrekt subjectieve afgeleide is van het moment van onze herinnering m.a.w. wij hebben onze herinnering afgestemd op waar men ons op aan kan spreken. De waarheid en herinnering zijn subjectieve equivalenten waarover wij geen rekenschap hoeven af te leggen. En zo ja, dan weten we het gewoon niet meer. Een geamputeerde en gemanipuleerde werkelijkheid dus. Het maakt duidelijk dat op grond van ons intellectuele denken alles manipuleerbaar is en wordt. De werkelijkheid wordt zo een luchtballon die, als het wordt doorgeprikt, blijkt dat het in een andere luchtballon zit, een steeds overgaan van de ene onwerkelijkheid in de andere. We spreken dan tegenwoordig liever over een bubbel. Maar eigenlijk geeft bubbel iets leuks aan. Dat doet geen recht aan de illusie waarin we feitelijk leven. De echte werkelijkheid is immers al zover uit het zicht geraakt en dat is wat de mensheid ervaart. De illusie van het bestaan wordt steeds pregnanter en ongrijpbaarder. Je hebt het gevoel dat je steeds meer deelgenoot bent van iets waar je geen deelgenoot van wil zijn, een steeds grotere wanorde, die je leven binnendringt en je belaagt in je psychische gesteldheid. Wat is waar en hoe word ik gemanipuleerd door de samenleving en door diegene die dat (willen) bepalen.
Ons denken heeft een allesbepalende rol toebedeeld gekregen. In ons leven is denken allesoverheersend van betekenis geworden, die, zoals we zijn gaan geloven, de waarheid in zich draagt. Maar helaas, niets is minder waar, het leidt je af van waar het werkelijk om gaat en houd je vast in je eigen illusie van je bestaan. De vele, steeds grotere problemen in onze omgang met onszelf laat dat duidelijk zien. De psychische zorg kan het bijna niet meer aan en weet het vooral met medicijnen nog enig soelaas te bieden. Krishnamurti, een groot visionair, schetste al een duidelijk beeld. We houden ons gevangen in ons irrationele denken, alleen inzicht kan ons daarvan bevrijden en ervoor zorgen dat er een werkelijke ontwikkeling aan begrip van onszelf tot stand komt! Dat alleen levert een verruiming van ons bewustzijn op, waardoor we een beter leven kunnen bewerkstelligen! Dan is ons leven zo van deze nieuwe waarheid doortrokken dat het leven in de bubbel niet meer nodig is.
BLOG 15 ( 12-03-2021)
Kiezen met bewustzijn
Deze tijd kenmerkt zich door de mogelijkheid om een nieuwe regering te kiezen. Niet dat u daarvan wakker moet liggen maar het is nu eenmaal een opgeklopt fenomeen dat zich iedere vier jaar voordoet. Wakker liggen is zo wie zo ongezond en zeker als het over iets gaat wat weer over waait. Het is gelukkig dat wij in een democratie leven waar, zoals het hoort, de meerderheid regeert en de minderheid in vele vormen zich weer moet schikken in de rol van underdog. We hebben nu eenmaal geen beter systeem en het kan ook vele malen slechter zoals de autocratisch bestuurde landen laten zien. Natuurlijk kunnen we allerlei zaken betwisten of de persoon die de gekozen leiding heeft afserveren, maar dat alles blijft toch in de sfeer van tijdelijkheid omdat het maar een aantal jaren duurt dat deze gemene deler het voor het zeggen heeft. We weten immers, als we tenminste de politiek in een breder tijdsbeeld plaatsen, dat we nu leven in een liberale tijdgeest, die in de 70-tiger jaren van de vorige eeuw tot ontwikkeling kwam. Dit heeft uiteraard alles te maken met de teloorgang van voorgaande ideologieën en zo laat ook de hedendaagse politiek zien waar de zwakheden liggen. De mooie samenleving van alles voor onszelf en God voor ons allen, heeft toch niet de zegeningen gebracht voor de totale bevolking, hooguit voor een klein groepje. Het failliet van de huidige ideologie laat zich kennelijk nog niet zo scherp aftekenen dat het door de bevolking begrepen wordt, want het bewustzijn van logische verbanden, die van de verschillende beleidsterreinen naar het menselijk welzijn lopen, is kennelijk nog niet zover gevorderd.
Moeten we de verschillen nu uitvergroten? Nee dat heeft weinig zin. Ook de middenpartijen hebben sinds die tijd meegewerkt aan liberale standpunten en beleidswijzigingen, zodat er door wat wij de compromissen noemen altijd een soort uitruil plaats vindt, waar u natuurlijk niet op zit te wachten, maar in de democratie ingebakken zit. Er zit tenslotte ook in veel politieke ideologieën wel een kern van waarheid, maar in de uitvoering ontbreekt van alles omdat de mens meent dat het theoretisch concept in het keurslijf van alledag te persen is. Zo wordt de werkelijkheid weer geweld aan gedaan, een mislukking, de zoveelste van het menselijk bedrijf. Dat deze mislukking steeds doorgaat is gelegen in het feit dat de mens in hoogmoed denkt dat hij in staat is het leven zodanig te organiseren dat het voortbestaan in optima forma te realiseren is. Dat wil zeggen dat er altijd gewerkt wordt aan een voortschrijdend inzicht, om het doel ter verbetering van het leven heeft, na te streven. De maakbare samenleving dus. Het denken ligt hieraan ten grondslag. Het wordt als hoogstaand middel ingezet, om de afslag die wij al gemist hebben, te maskeren. Het streven in ons leven is gericht op het hemels perspectief in het aardse bestaan te verwezenlijken. Daartoe wordt het denken ingezet als instrument en de overtuiging dat we daarmee ons levensgeluk, synoniem voor het aardse paradijs, in alle grandeur kunnen creëren. Dat kan natuurlijk niet. Zelfs in de buurt komen doen we niet omdat de mens deze inzet misbruikt met de nodige egoïstische motieven. Daarmee hebben we ons overgeleverd aan een werkelijkheid die een verkeerd beeld schetst van wat werkelijk van waarde is. De verkeerde afslag die ons leven in alle oppervlakkigheid tot een leven in het materiele heeft gedreven.
We hebben geen bevredigende antwoorden, dus gaan we maar door tot we vastlopen. Het introspectieve karakter van onze daden wordt nauwelijks benut, zowel in het persoonlijke leven als in het openbare leven zoals de politiek. Misschien dat het pijpje kaneel voor u wat langer is, maar bij hele grote groepen in de samenleving, zeker mondiaal, is dat veel korter. Wat zeker is in het leven blijkt niet te bestaan. De werkelijkheid is zo verwrongen dat, als je er over nadenkt, heel veel zaken niet zo zijn als ze lijken. Hoe vaak kwam je tot de constatering dat de uiteindelijke realisatie van een lang gekoesterde wens niet de bevrediging gaf die je had gedacht? Als je daar dieper over nadenkt en kritisch naar jezelf en het leven dat je leidt kijkt, geeft het een besef van het nahollen van allerlei ijle zaken die niet laten zien wat het is.
Hoe geconditioneerd we in het leven staan en hoe automatisch, om niet te zeggen volgzaam, we ons ding doen. Hoe de burger b.v. naar de politiek kijkt is opmerkelijk te noemen te noemen. De strijd om de kiezer is deze dagen weer losgebrand. Dan komt er weer van alles boven. De bedoelde slagvaardigheid lijkt groteske vormen aan te nemen wat in werkelijkheid nooit zo is. Wat we stemmen heeft te maken met onze perceptie, van hoe wij willen leven. Dat is mede vormgegeven door het samengaan van ervaringen en de daaraan gekoppelde overtuigingen die sinds onze geboorte zijn ontstaan. We zijn bang voor veranderingen omdat we denken dat het verlies oplevert. Dan maar zoveel mogelijk alles bij het oude houden. Dat we bang zijn voor verandering blijkt wel uit het feit dat ondanks het failliet van het liberalisme de betreffende partijen nog steeds zo’n aanhang hebben. Het leven is zwaar voor de meeste mensen, de onbereikbaarheid van onze gewenste paradijsjes levert alleen maar frustraties op. Politici spelen daar handig op in, door een boodschap te tonen die die daarop inspeelt. De platitudes vliegen deze tijd om de oren en als we goed opletten zien we dat de politieke invloed steeds groter wordt, steeds meer regels, steeds meer ingrepen en steeds meer beperkingen. Dan blijkt ook ineens dat een mondige samenleving, steeds verder evoluerend door de grotere invloed van het denken op ons leven, problemen opleveren die overheid steeds maar weer moet zien te pareren.
Is dit een pleidooi om niet te gaan stemmen? Nee, dat niet. Maar wat verwacht u ervan. Is het redelijk om van een steeds complexere samenleving en de hierboven beschreven afstand van onze innerlijke beleving overal betere oplossingen te willen zien, behalve in onszelf? Dat kan een inzicht worden die tot verdieping leidt, tot een beter begrip van onszelf en medemens. Hebben we niet in de eerste plaats de verbinding met onszelf verloren? Hebben we nog wel werkelijke aansluiting met het leven, als het leven er een van consumeren is tot het einde? Is er niet een bewustwording nodig dat wij zelf zijn afgedreven, waardoor we veelal ook zelf de rekening gepresenteerd krijgen? Dat kan misschien de eerste stap zijn, zodat we gaan ontdekken wat de weg naar ons innerlijk betekent. Als dat gebeurt kunnen we uit de illusie stappen van de zogenaamde werkelijkheid en die we met alle macht in stand trachten te houden. Als afstemming op ons innerlijk en deze bewustwording ons van inzichten voorziet, dan is verandering van de samenleving mogelijk. Dus niet de coalities zullen ons leven verbeteren, wat ze ook beloven, maar ons oordeel af te stemmen op de inhoud van ons leven, op het groeiproces wat dan mogelijk is, gevoelsmatig, inspirerend en doelmatig.
BLOG 14 ( 17-02-2021)
Leven en Dood
Denkt u wel eens aan de mogelijkheid dat het virus ons te slim af is? Dat er weliswaar een vaccin ontwikkeld is, maar niet meer werkt op het virus dat zich inmiddels gemuteerd heeft, zodat er een langlopend gevecht ontstaat waar de geleerde laboranten steeds achteraanlopen. Een wereld die de onzekerheid van ons leven verder opstuwt en het medische werkveld in haar greep houdt. Of dat het vaccin zo haastig tot stand gekomen is waardoor de medische route die gevolgd is iets over het hoofd gezien heeft. Dat zou ons menselijk bestaan enorm beïnvloeden! Onze afhankelijkheid van een radeloze overheid zou dan helemaal de pan uitreizen! Is dit een scenario waar u rekening mee houdt? Het bestaan kan zo veel verschillende uitwerkingen hebben die we op de voorhand welsiwaar uitsluiten, maar onbewust weten we wel dat we het minder naar onze hand kunnen zetten dan we denken. Of heeft u misschien overwogen dat uw lichaam misschien wel een modus vindt om te overleven, net zoals in de tijd toen er nog nauwelijks vaccins voorhanden waren. Zijn we nog wel in staat om te vertrouwen in de kracht van ons lichaam tegen de toegedichte vernietigingsdrang van een virus, waarvan we de uitkomst, die misschien wel of niet tegenvalt, moeten accepteren. Acceptatie, omdat we op het bestaan met al zijn pijnlijke momenten, geen rechtstreeks invloed hebben en het nu eenmaal bij het leven hoort dat de dood soms dichtbij komt.
Wat is er van ons besef van leven geworden als we denken dat er alleen maar voordelen te behalen zijn en gezondheid hoogstens een wat verwrongen beeld oplevert. Hoe helder laat de krampachtigheid van nu ons zien hoe beperkt wij zijn in ons denken, laat zien dat wij geen invloed hebben op "natuurlijke" exponenten die een aanval op ons leven doen. Welke strapatsen halen we niet uit om onze gezondheid op een merkwaardige manier te beïnvloeden. Hoe denken we in deze tijden over ons levenslot als we het ineens laten bepalen door opsluiting, ernstige beperking van waarden als vrijheid, gemeenschapszin en empathie. Dat is geen complot, het is een alles overheersende visie die inmiddels in onze samenleving geworteld is, dat het maakbare tot het uiterste moet worden opgevoerd. Waarom willen we zo graag geloven dat we het leven kunnen manipuleren naar onze eigen wensen, naar onze verlangens en behoeften. Het zou mooi zijn als Corona, ons terugbrengt naar een bescheidener niveau. Voelt u daarin ook geen manier om een pas op de plaats te maken?
Ik moet ineens denken aan het sprookje van Grimm, een mooie metafoor. Waar het sprookje, de Dood als peet (oorspr. Der Gevatter Tod), omdraait is dat een arts, wiens vader uiteindelijk voor de dood als peetoom kiest, de keuze krijgt om het lot te volgen door de patiënt te genezen als de dood aan het hoofdeinde staat of te accepteren dat het einde komt als de dood aan het voeteneinde staat. De betekenis van de dood is hier dan het lot. In het sprookje loopt het niet goed af voor de arts, want hij bedriegt zijn peetoom/de dood door het bed van de patiënt om te draaien.
De ware arts is dus hij of zij die inzicht heeft in het lot van de patiënt. Hij mag als het ware de voortgang van het leven beïnvloeden, maar het is hem uiteindelijk niet gegeven om over leven en dood te beslissen, want als de arts in het sprookje de dood smeekt om te blijven leven laat de dood expres onhandig, beide kaarsen(symbool voor het leven) doven, zodat verlenging van het leven voor de arts er niet in zit. Of de mens sterft door een ziekte of ervan geneest is in het algemeen dus afhankelijk van het levenslot die de mens vanaf zijn geboorte heeft. Je kunt het ook karma noemen, een term die inmiddels wijd ingeburgerd is. Wij kunnen als mens (en als medische wetenschap) hulp bieden aan sterven of genezen, maar de bepaaldheid of het tot een positieve wending zal komen, hangt van ons karma af. We kunnen tot op zekere hoogte alles in het werkstellen om een ziekte tot genezing te brengen en dan kan het vaccin, mits vrij van andere belangen, een bijdrage leveren aan gezondheid. Maar zoals het sprookje laat zien, mag je wel aannemen dat als een ziekte of herstel dusdanig gemanipuleerd wordt en er genezing uit volgt, er langs een andere weg herstel van het oorspronkelijk karma zal plaats vinden. Ook het omgekeerde is het geval. Als een patiënt de ziekte overwint die hij volgens zijn lot moet doormaken, dan zal hij vanuit zijn ontwikkelde kracht die voor het overleven van de ziekte zorgde, in staat zijn om zich verder te ontwikkelen om inzicht en wijsheid te verwerven.
BLOG 13 ( 14-01-2021)
De dood (revisited 4)
Een gedachte aan de dood bracht mij dezer dagen terug naar een gedicht dat ik van vroeger op school kende. Dat ging over het onberekenbare van de dood. Het staat bekend als de Tuinman van Isfahan van Pieter Nicolaas van Eyck en is gebaseerd op een oud Arabisch volksverhaal. Het laat zien dat aan de dood niet zomaar te ontkomen valt. Natuurlijk is dat zo dat het met ons bestaan verweven is, maar dat het ons tot voor kort bezig hield of zelfs maar opviel, zelden. Daar is in deze tijd wel enige verandering gekomen. Niet dat nou hele volksstammen doodgaan, dat valt wel mee en wat wij de "natuurlijke selectie" noemen is een begrip dat alleen nog maar in de dierenwereld van toepassing is. Dank zij ons vertrouwen in de medische wetenschap accepteren we dat niet meer als natuurlijk element in ons bestaan n.l. lichamelijke zwakte wat tot de dood kan leiden. Alleen ouderdom en een onoverkomelijkheid als kanker wordt nog als een lichamelijke zwakheid ervaren. Het is eigenlijk vreemd dat het systeem dat we hebben opgericht, waardoor groepen mensen in de ellende worden gestort, laten voortwoekeren voordat we in actie komen en een "natuurlijk fenomeen" een heel leger van deskundigen in paniek laat schieten. Door de pogingen van de vol in de schijnwerpers staande immunologen en bacterielogen om het virus te elimineren worden alle angstbeelden uit de kast gehaald waar de dood het absolute eindpunt van is. Mede door de politieke besluiten en de hand in hand gaande media worden we zo bewerkt dat we net als de tuinman de dood al tussen het struikgewas moeten ontwaren. Dat we ook op ons eigen lichaam kunnen vertrouwen wordt al helemaal niet meer belicht, want het leven wordt maakbaar geacht en dat tegen elke prijs als het moet. Dat is geen evenwichtige gang van zaken, maar in de wereldorde waaraan we ons verplicht hebben, wordt nu eenmaal een stempel van de tijd gedrukt. De ziektebeelden worden zo dichtbij gehaald, omdat het moet lijken dat bijna niemand er meer onderuit komt als we de geboden niet opvolgen. Dat is een gemanipuleerde versie omdat het angst zaait, maar geen recht doet aan wat leven en dood nu eigenlijk echt is. Een evenwichtige benadering waarin het leven doorgaat en ook mensen ziek kunnen worden of zelfs doodgaan, ligt dichterbij wat wij als “natuurlijk” ervaren, dan de bijna onvermijdelijke drang om alles te beheersen.
De filosoof Needleman deelde onze belevingswereld in twee soorten in. De eerste is de wereld van ons dagelijks leven, de materiele wereld van onze zintuigen, beheerst door gewone gedachten en emoties. De tweede wereld zijn de momenten van helder en onvergetelijk inzicht in wie we werkelijk zijn, levendige momenten dat we ons in onszelf aanwezig voelen. Beide werelden bevinden zich in ons omdat “erbuiten” niets geverifieerd kan worden. Wat we om ons heen ervaren, zien en voelen is in ons aanwezig omdat onze neuronen dat zo presenteren. Wie wij zijn is afhankelijk van de wereld waar we onszelf in zien leven. De eerste wereld wordt beheerst door ziekte, veroudering en dood. In de tweede wereld die alleen “het zuivere Zijn” kent ontbreekt dat volledig. Daarom is het belangrijk dat we onszelf in onszelf ervaren, omdat dat laat zien dat we ook een onsterfelijke kant hebben, een gebied waar natuurwetten geen geldigheid bezitten. Ook de dood is een verandering van een configuratie van materie en energie in een andere. Als het ons zou lukken om in de arena van de verandering te stappen betekent het dat de dood niet langer een eindpunt is, geen verdwijning meer in het niets. Ontsnappen aan de dood betekent dan in feite een ontsnappen aan een wereldbeeld wat de dood zo’n verschrikkelijk gevoel van eindigheid geeft.
Alles wat zich afspeelt in onze tijd-ruimte beleving, de wereld van de zintuigen, lijkt echt maar is een illusie, zoals Einstein dat als een van de eerste wetenschappers, doorzag. Hij verving de tijd door variabelen, die je kan samentrekken, uit kan zetten, vertragen en versnellen. Dat noemde hij de subjectieve tijd, zoals dat afhankelijk van de waarnemer is. Dat bemerken we dagelijks omdat de ervaring van de tijd anders is door de subjectieve hoedanigheid, waarin we ons bevinden. De subjectieve tijd verandert ons gedrag. Zou het toeval zijn dat in het woordje deadline er dood in voorkomt. Een tijdslimiet vormt een bedreiging, want als je niet aan de limiet kunt voldoen kan het met je bekeken zijn. Of nog sterker als we zeggen “zijn tijd zit erop”, een zinsnede die we gebruiken als iemand zijn einde nadert. Tijdsdruk als bedreiging kennen we allemaal en zien de stressfactor die ermee gemoeid is over ons komen. We kunnen er niets aan doen, die tijdsdruk en de ernstigste vorm van allemaal is die van de dood zelf. Wanneer u gelooft dat de aan u gegeven tijd van uw leven erop zit zal de dood ook een soort stress opwekken. Het zou dus beter zijn als we onszelf niet zo onder druk zetten en ons de kans geven volledig tot bloei te komen, ondanks het gegeven van de dood. Het is mogelijk om een houding te ontwikkelen dat het leven is als van een bloem en niet van een harddraverij waarin we het gevoel hebben dat de tijd ons ontglipt. Natuurlijk gaat de lineaire tijd van ons aards bestaan door. Maar er is een gebied waar geen tijd bestaat. Dat gebied is een uitbreiding van onszelf waarin we een glimp opvangen van wat ons pas na dit leven zal openbaren. Tenzij je nu al opzoek gaat naar een bewustzijnsverdieping die zicht geeft op de bron van ons bestaan. Een in eerste instantie intuïtief aanvoelen misschien met daaropvolgend besef dat ons mysterie verder ligt dan onze aanwezigheid in deze beperkte wereld!